Skip to main content

Kondratieff is dood

Gepubliceerd op 18 januari 2022 door Hans Tielkemeijer

De Russische econoom Kondratieff is dood. Op zich is dat geen nieuws, hij is overleden in 1938. Waarschijnlijk is hij geëxecuteerd in opdracht van Stalin, die had het niet zo op intellectuelen. 

Kondratieff is naamgever van de lange golftheorie: een economische cyclus van 50 á 60 jaar, gekenmerkt door een opgaande en daarna een neergaande beweging. Dat idee had nogal wat aanhangers. Economen, politici en beleggers wereldwijd gebruikten de Kondratieff-golf als onderdeel van hun lange termijn investeringsplannen, ook recentelijk. Omdat 50 jaar of langer een lastige schaal is om te plannen werden die beslissingen ook wel genomen op een cyclus van zeven jaar. Die werd dan onterecht aan Kondratieff toegeschreven, maar het gaf het idee dat er een economische grondslag lag onder de investeringsplannen. Een periode van zeven jaar is wel terug te vinden in de astrologie, Chinese geneeskunde en antroposofie. Ook interessant, maar niet iets waarmee economen, politici en beleggers normaal gesproken hun beslissingen nemen. Toch? 

Als de Kondratieff-golf werkelijk heeft bestaan, dan is het zeer twijfelachtig of een dergelijke golfbeweging nu nog terug te vinden is. Ontwikkelingen op allerlei gebieden gaan sneller en anders dan ooit tevoren, dat zal dan ook wel voor economische ontwikkelingen gelden.  

Er zijn beleggers die hun aan- en verkoopbeslissingen baseren op golfbewegingen. Niet die van 50 jaar of langer, maar variërend van een paar jaar tot minder dan een seconde; de wereld van de high frequency trader.  

Systematisch beleggen is vrijwel altijd beter dan beleggen op gevoel, maar of het uitlezen van koersgrafieken nou de beste methode is? Deze manier wordt ook wel ‘technische analyse’ genoemd, onder andere bekend van de zogenoemde steun- en weerstandlijnen. Technische analyse is nog steeds populair onder beleggers, omdat het houvast geeft. Als je naar zo’n grafiek kijkt, dan zie je al snel een patroon. Het idee is dat zo’n patroon zich herhaalt en kan worden doorgetrokken naar de toekomst. Dit is overigens een sterk gesimplificeerde omschrijving, er zijn hier veel varianten op. Als iets ingewikkeld is wil dat echter nog niet zeggen dat het ook werkt.

Wees dus voorzichtig om je beleggingsbeslissingen te nemen op basis van zo’n patroon. Koersen hebben geen geheugen, zoals wordt gesuggereerd met behulp van steun- en weerstandlijnen. Realiseer je dat een koersgrafiek alleen maar laat zien hoe de koers van de betreffende belegging zich heeft ontwikkeld. Als het een index betreft, zoals de AEX-index, dan verandert de samenstelling daarvan regelmatig. Waar zit je dan naar te kijken? Ook de activiteiten van beursgenoteerde bedrijven wijzigen. Ter illustratie: Philips en DSM zijn zich door de jaren heen op hele andere markten gaan richten. Dan mag je verwachten dat de koersontwikkeling ook zal afwijken van het verleden. 

De mens is visueel ingesteld, daarom zien we overal figuren in. Grafieken geven ons houvast, maar wat we erin zien is kan gezichtsbedrog zijn. Wees je daarvan bewust als je grafieken gebruikt bij je beleggingsbeslissingen.

Hans Tielkemeijer